از آنجائیکه خانواده یک جامعۀ کوچک است، می تواند مهمترین کانون برای ساختن فرد و جامعه بوده و منشأ اثرات عظیمی، اعمّ از اثرات خیر و اثرات شرّ ، گردد. چنین کانونی نیازمند تدبیر عاقلانه و عالمانه و همچنین اجرای عادلانه و حکیمانۀ آن تدابیر، بوده که در شرایطی غیر از این صورت، تبعات تلخ و جبران ناپذیری را برای افراد و جامعه خواهد داشت.

یکی از مهمترین تدابیر لازم برای خانواده، تعیین جایگاه عادلانۀ هر یک از افراد آن خانواده می باشد.
«الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللهُ بَعْضَهُمْ عَلى‏ بَعْضٍ وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِمْ فَالصَّالِحاتُ قانِتاتٌ حافِظاتٌ لِلْغَيْبِ بِما حَفِظَ اللهُ ...(34)»
مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتريهايى كه خداوند (از نظر نظام اجتماع) براى بعضى نسبت به بعضى ديگر قرار داده است، و به خاطر انفاقهايى كه از اموالشان (در مورد زنان) میكنند؛ و زنان صالح، زنانى هستند كه متواضعند، و در غياب (همسر خود،) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقى كه خدا براى آنان قرار داده، حفظ میكنند.... (34) (سورۀ نساء)

«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْليكُمْ ناراً وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ عَلَيْها مَلائِكَةٌ غِلاظٌ شِدادٌ لا يَعْصُونَ اللَّهَ ما أَمَرَهُمْ وَ يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ (6)» اى كسانیكه ايمان آورده‏ ايد، خود و خانواده خويش را از آتشى كه هيزم آن انسانها و سنگهاست، نگه داريد؛ آتشى كه فرشتگانى بر آن گمارده شده كه خشن و سختگيرند و هرگز فرمان خدا را مخالفت نمیکنند و آنچه را فرمان داده شده ‏اند (به طور كامل) اجرا مى ‏نمايند! (6) (سورۀ تحریم)

امّا آفات و آسیبهای موجود برای خانواده را می توان در چند سرفصل کلّی به این موارد تقسیم بندی کرد:
1- عدم آگاهی برای انتخاب همسر، انتخاب سبک زندگی و ...
2- عدم آگاهی از دستورالعملهای لازم برای اصلاح و رشد یکدیگر و تربیت فرزندان
3- عدم توانایی و جرأتمندی لازم برای اجرای دستورالعملهای ضروری
4- لقمۀ حرام برای تغذیۀ جسم
5- محصولات مسموم فرهنگی برای تغذیۀ روح

بهترین انتخاب، انتخاب همسری با داشتن (به ترتیب اهمّیت) عقل، دین و علم است. در فرهنگ اسلامی (آموزه های عقل و وحی) پرهیز از مواردی چون سبزۀ مزبله (دختر زیبا در خانوادۀ خبیث)؛ و یا زن احمق (که همصحبتی اش بلا و فرزندش ضایع است)؛ و یا مرد فاسق (که باعث فسق و فساد خانواده میگردد)؛ و موارد بسیار دیگر به چشم می خورد. در یک زندگی متعالی باید در انتخاب همسر، انتخاب سبک زندگی و موارد مشابه دیگر بر اساس آموزه های عقل و وحی، عمل نماییم، تا از چاه های موجود مصون مانده و در راه به شایستگی طی طریق نماییم. راهی که جز با آموزه های عقل خالص و نقل معصوم، و همچنین عمل به آنان حاصل نخواهد گشت.

انسان یکپارچه در امور خود باید بر اساس علم و آگاهی رفتار نماید. کسانی که با علم و آگاهی به عملی اقدام نمایند، محکوم به شکست اند. ولی کسانیکه با علم و تدبیر، به عملی دست زنند، موفّق و پیروز خواهند شد. یعنی باید بدانی تا شاید بتوانی؛ اگر ندانی بی تردید نتوانی.

پس از علم، نیازمند به قدرت برای اجرای نیکوی تدبیرات هستیم. بسیاری هستند که می دانند ولیکن نمی توانند. یعنی توانایی لازم را برای اجرای دانسته های خویش ندارند. همیشه در این دنیا موانع و مشکلاتی هست که نخواهد ما علم خویش را به جامۀ عمل بیارائیم. بنابراین به قدرت و همّتی نیازمندیم که از سدّ آنها عبور نموده و پشت سر آنان زمینگیر نشویم. آنانکه هم بدانند و هم بتوانند، کار را به سرانجام خویش برسانند. برای ایجاد قدرت روحی و توانمندی لازم، باید دستورات دینی را مو به مو اجرا کرد.

بی ترید پدر و مادر نقش اساسی را در تکوّن و تربیت فرزندان دارند. شیر مادر و لقمۀ پدر به عنوان مهمترین شاخصه ها در این زمینه مورد توجّه هستند. مادرانی که خود را تهذیب روحی ننمایند و رذایلی را در جان خویش نهادینه کرده باشند، خَلق و خُلق خود را با شیردهی، به او انتقال داده و موجبات تغییری فاحش در او میگردند. پیامیر اکرم (ص) فرمودند: الرّضاع يغيّر الطّباع.» شير دادن طبعها را بگرداند؛ يعنى هر كه كودكى را شير دهد كودك خوى وى را بدین وسیله بگيرد. (نهج الفصاحة، ص: 508)

محصولات فرهنگی، غذای روح است و بسیار در شکل گیری ظاهر و باطن انسان مؤثّر می باشد. شبکه های مفسد غربی، با پخش سریالهای طولانی و فساد برانگیز، تمام تلاش خویش را برای متلاشی کردن خانواده ها بکار برده و از تحقّق جامعه ای اسلامی و آرمانی، با ابزار فرهنگی، ممانعت می نمایند. روی آوری به باورها و ارزشهای اسلامی که در دو منبع عقل و وحی، موج می زند، و همچنین التزام عملی به آموزه های این منابع، تمام نقشه های پلید شیاطین را بر هم زده و با رعایت آنها، هیچ نگرانی و زیانی در این راه، ما را تهدید نخواهد کرد.

در هر خانه ای که سه رکن، «صداقت»، «قناعت» و «تربیت» جزء اصول اساسی و حیاتی نباشد، تمام توازن و تعادل آن خانواده به هم خورده و خانواده ای که باید یک خانوادۀ متعالی باشد، خانواده ای متلاشی گشته و افراد آن خانواده، از سعادت و کمال لایق خویش محروم خواهند ماند. «صداقت»، برای اعتمادسازی و آرلمش روحی افراد خانواده، از ضروریّات است. افراد خانواده ای که با هم صادق نیستند، دائم در تلاطم روحی و سوءظنّ نسبت به یکدیگر هستند و از کنار هم، به آرامش و تعالی نخواهند رسید. «قناعت»، در دنیایی که منابع محدودی دارد و کسب آن منابع محدود نیز، نیازمند تلاش و تدبیر است، از ضروریّات است. کسانیکه از این اصل مهم غفلت نمایند، و در دام اسراف، تبذیر، تجملگرایی، اشرافی گری و دیگر بیماریها بیافتند، به دامهای پرآتش شیطان اسیر گشته و بی شک به دوزخ پردرد سقوط خواهند کرد. «تربیت»، در هر جامعه ای، ولو کوچک مانند خانواده اصلی غیر قابل اغماض است. وقتی اصل بر اصلاح نفوس و و تربیت افراد نباشد، همان افراد، مجموعه را به انحراف و تباهی می کشانند و کار به جایی می رسانند که دیگر از کسی کاری ساخته نیست. در آیات و روایات بسیاری این سه اصل، مورد تبیین و تأیید قرار گرفته است.

تغذیۀ سالم با استفاده از منابع طبیعی و مطمئن، می تواند نقش مهمی در اصلاح و رشد افراد خانواده ایفاء نماید. مصرف غذاهای آماده به سبک زندگی غربی و همچنین استفاده از محصولات مصنوعی و کارخانه ای نقش مخرّبی را در پرورش جسم و روح اعضای خانواده دارد. اگر چه در این زمانه و به ویژه در زندگی شهری، نمی توان صد در صد از منابع طبیعی استفاده نمود، ولیکن با پرهیز از بسیاری از آنها می توان تغذیۀ نسبتاَ سلامتی را برای افراد خانواده فراهم نمود. استفاده از مواد غذایی طبیعی و مفید، غذاهای سنّتی و ایرانی، و همچنین رعایت دستورالعملهای تبیین شده از منابع مطمئن، می تواند زمینۀ رشد فکری و قلبی انسان را تا حدّ بسیار زیادی تأمین نماید.

پیام آور علم، عمل، عشق و عدل، از دو منبع عقل و وحی، دست آوردی از ایرانیان برای جهانیان،
(www. JF72 .ir)
و من الله التوفیق...